Τελικά το Υπουργείο Παιδείας υπαναχώρησε εν μέρει και από τους 180.000 «αιώνιους» φοιτητές, θα διαγραφούν την ερχόμενη εβδομάδα από τα πανεπιστημιακά μητρώα οι 153.000. Μάλλον το πρόβλημα των αιωνίων φοιτητών δεν αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας για την μεγαλύτερη μερίδα του ελληνικού λαού. Ένας λαός που πλήρωσε πριν 20 μέρες την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος, της εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος, ενώ σε λίγες μέρες πρέπει να πληρώσει το κατάπτυστο χαράτσι που ονομάζεται «ΕΝΦΙΑ», τις αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές του, το ερχόμενα Τέλη Κυκλοφορίας του αυτοκινήτου του και τις επόμενες δόσεις του φόρου εισοδήματος, μάλλον… δεν νοιάζεται και πολύ για τους αιώνιους φοιτητές. Ωστόσο το ζήτημα έχει πρακτική όσο και συμβολική σημασία.
Καταρχήν πολλοί ισχυρίζονται ότι οι αιώνιοι φοιτητές δεν κοστίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Όντως, οι αιώνιοι φοιτητές δεν παίρνουν βιβλία, δεν βγάζουν φοιτητικό πάσο και οι περισσότεροι από αυτούς δεν παρακολουθούν μαθήματα και εργαστήρια. Ωστόσο έχουν έμμεσα κόστη. Και αυτά είναι υψηλά. Φέτος τα ελληνικά ΑΕΙ θα επιδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό ένα ποσό που υπερβαίνει τα 120 εκ ευρώ. Τα κονδύλια αυτά κατανέμονται ανάλογα με τους εργαζομένους του κάθε ΑΕΙ, τον αριθμό των ερευνητικών προγραμμάτων καθώς και τον αριθμό των φοιτητών του. Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό πως η παρουσίαση από πλευράς πανεπιστημίων αυξημένου αριθμού φοιτητών, μπορεί να συνεπάγεται δεδομένα οικονομικά οφέλη. Και στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της χώρας, η κατάσταση με τους αιώνιους είναι πραγματικά απογοητευτική. Το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, εμφανίζει 16.500 ανενεργούς φοιτητές ενώ το Πανεπιστήμιο Αθηνών προσεγγίζει τους 60.000 αιώνιους!
Είναι λοιπόν προφανές γιατί οι πρυτάνεις εμφανίζονται αντίθετοι με την διαγραφή των αιωνίων. Πέρα από οικονομικό ζήτημα όμως, η διαγραφή των αιωνίων φοιτητών αποτελεί ζήτημα κουλτούρας και παιδείας για την ελληνική κοινωνία. Διότι η λογική του «κάποτε θα το πάρω το χαρτί όπως και να’ χει» είναι εγκληματικό να εισάγεται στους νέους επιστήμονες που πρακτικά διαμορφώνουν την κοινωνική τους συνείδηση, εισερχόμενοι στα πανεπιστήμια. Ένα σύστημα παιδείας εκτός από επιστημονικές γνώσεις, πρέπει να διδάσκει στον φοιτητή το πώς θα ανταποκριθεί σε συγκεκριμένους κανόνες και προθεσμίες, Αλλιώς δεν αποτελεί σύστημα παιδείας. Και ο ίδιος ο φοιτητής που δεν έχει μάθει να ανταποκρίνεται σε κανόνες και προθεσμίες, δεν πρόκειται ποτέ του να προσφέρει ούτε στο κοινωνικό σύνολο, ούτε στον εαυτό του. Ακόμα και αν μετά από 10-15 χρόνια καταφέρει να πάρει το «χαρτί» και να γίνει ο επιστήμονας που θα μπει στην αγορά εργασίας.
Αφήνω για το τέλος την υπαναχώρηση του Υπουργείου Παιδείας. Αφού διαβάσαμε την γεμάτη «αποφασιστικότητα» ανακοίνωση του Υπουργείου στις 10 Αυγούστου ότι θα διαγραφούν όλοι οι αιώνιοι, τώρα μαθαίνουμε ότι θα εξαιρεθούν περίπου 27.000. Είναι αυτοί που «επέδειξαν ενδιαφέρον για να τελειώσουν τις σπουδές τους». Κατά το υπουργείο λοιπόν, αυτοί είναι οι φοιτητές που συμμετείχαν στις εξεταστικές των δύο τελευταίων ετών. Με απλά λόγια: Κάποιος φοιτητής που χρωστά πχ 30 μαθήματα μετά από 15 χρόνια σπουδών και αποφασίζει να συμμετέχει στις εξεταστικές των 2 τελευταίων ετών – δίνοντας «λευκή κόλα» και παίρνοντας μηδέν σε μερικά μαθήματα – τότε «επιδεικνύει ενδιαφέρον για να τελειώσει τις σπουδές του» κατά το Υπουργείο!
Είναι προφανές ότι η παράταση μιας νοσηρής κατάστασης δεν εξυπηρετεί κανέναν. Και δεν εξυπηρετεί ούτε καν τους 27.000, που υποτίθεται ότι βοηθά. Διότι όλοι αυτοί πήραν παρατάσεις από το 2007 και ακόμα δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους. Προσωπική μου εκτίμηση είναι, πως λίγοι από αυτούς τους 27.000 θα καταφέρουν τελικά να το πράξουν. Αλλά ακόμα και αν το καταφέρουν, ίσως το μόνο που θα τους μείνει είναι η ηθική ικανοποίηση της επιτυχίας. Γιατί κάποιος που έχει μείνει στην «φοιτητική νιρβάνα» για 10-15 χρόνια, είναι σχεδόν βέβαιο πως δεν θα ανταποκριθεί και δεν θα προσφέρει σε μια αδηφάγα και απαιτητική κοινωνία που κινείται ταχύτητα και απαιτεί αποτελεσματικότητα «εδώ και τώρα». Διότι δεν έχει μάθει να το κάνει, χωρίς να έχει απαραίτητα προσωπική ευθύνη για αυτό. Αυτή ίσως είναι και η πλέον αρνητική συνέπεια του φαινομένου των αιωνίων φοιτητών.
Παύλος Κιλίντζης
