Ένα βιβλίο αφιερωμένο στα μεταλλεία του Άκνταγ Μαντέν (Άσπρου βουνού) του Πόντου. με τίτλο «Ευλογημένα Μαντένια της Χαλδίας – Άκνταγ Μαντέν» κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό δια χειρός Κωνσταντίνου Νικολαΐδη από το Μελίσσι Γιαννιτσών, πρώην διευθυντή της Ιονικής Τράπεζας.
Ο συγγραφέας καταπιάνεται με τις συνθήκες δημιουργίας του συγκεκριμένου μεταλλείου του Πόντου θέλοντας να καταδείξει το σημαντικό για δεκαετίες μεταλλείο Άκνταγ Μαντέν, μεταξύ Υοσγάδης και Σεβάστειας και να φωτίσει μερικές πτυχές της καθημερινής ζωής και του πολιτισμού των ανθρώπων εκείνων που εργάστηκαν στα μεταλλεία, «των μεταλλουργών κατά παράδοση και αγροτεχνιτών και εμπόρων στην πλειοψηφία τους μετά το κλείσιμο των μεταλλείων», αρχίζοντας την εξιστόρηση από τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1828-1829 και φθάνοντας μέχρι το 1924, τότε που και ο τελευταίος ομογενής εγκατέλειψε με την Ανταλλαγή τη Μικρά Ασία.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο βιβλίο του κ. Νικολαϊδη φιλοξενούνται μαρτυρίες προσφύγων, αλλά και ανέκδοτες επιστολές εμπορικής αλληλογραφίας του προύχοντα και επιχειρηματία στο Άκνταγ Μαντέν Σαρήγιαννη Χαμαλίδη. Μάλιστα ο ίδιος ο συγγραφέας εκφράζει την άποψη ότι το ένθετο αυτό αποτελεί το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του βιβλίου του, διότι όπως αναφέρει «δίνουν την εικόνα των οικονομικών και εμπορικών δραστηριοτήτων των ομογενών που κρατούσαν στα χέρια τους το εμπόριο των 185 χωριών και πόλεων της περιοχής».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ωστόσο, κατά τη δική μας άποψη, το παράρτημα του βιβλίου, με τίτλο «Πρόγονοι και Απόγονοι Μεταλλωρύχων», στο οποίο περιλαμβάνονται τα γενεαλογικά δέντρα πολλών οικογενειών από την περιοχή Άκνταγ Μαντέν.
Ρ.Β.