Με τα μάτια του 5ου: Επαναστάτες δημοσιογράφοι 1821 – Γράφει η Παϊσία Χατζοπούλου, μαθήτρια Γ’ Γυμνασίου 5ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας

«Ο Τύπος στην Επανάσταση»

Στην επανάσταση του 1821, εκτός από τους ήρωες που πολέμησαν  γενναία για την απελευθέρωση της χώρας μας, συμμετείχαν και άνθρωποι μορφωμένοι, που με αγωνιστικό πνεύμα και ηρωισμό έθεσαν σε κυκλοφορία τις πρώτες εφημερίδες σε επαναστατημένο ελληνικό έδαφος. Από αυτές αντλούμε πληροφορίες σχετικά με την επανάσταση, τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά γνωρίσματα της εποχής, αλλά και τις σκέψεις και τα συναισθήματα των επαναστατημένων Ελλήνων.

Από το 1821 κυκλοφόρησαν χειρόγραφες εφημερίδες, αλλά η έκδοση έντυπης εφημερίδας ξεκίνησε το 1824 σε τέσσερις πόλεις της Ελλάδας. Ένας από τους πρώτους δημοσιογράφους, ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, ήταν Ελβετός φιλέλληνας και  ο συντάκτης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά» του Μεσολογγίου, που εκδιδόταν κατά την διάρκεια της πολιορκίας της πόλης. Επίσης έγραφε ημερολόγιο, το οποίο δυστυχώς δεν διασώθηκε, όμως παραμένει γνωστό έως σήμερα. Στις 10 Μαρτίου του 1824 εκδίδεται ακόμη μια εφημερίδα, «Ο φίλος του Νόμου», από τον  φιλέλληνα Ιωσήφ Κιάππε, ιταλικής καταγωγής, και αποτελούσε την κύρια εφημερίδα της νήσου Ύδρας.

Τον Αύγουστο του 1824  ξεκίνησε η έκδοση της εφημερίδας «Εφημερίς των Αθηνών», αρχικά στη Σαλαμίνα και έπειτα στην Αθήνα με συντάκτη τον απομνημονευματογράφο Γεώργιο Ψύλλα. Ωστόσο η κυκλοφορία της διακόπτεται λόγω της πολιορκίας του Μεσολογγίου στις 15 Απριλίου 1826.  Η τελευταία εφημερίδα της Ελληνικής επανάστασης η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος» εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 1825 στο Ναύπλιο και αποτελούσε την επίσημη εφημερίδα της Διοίκησης. Ο συντάκτης της εφημερίδας ήταν ο μεγάλος νεοέλληνας διαφωτιστής, κληρικός και πρωτοπόρος εφημεριδογράφος Θεόκλητος Φαρμακίδης.

Το 2014 δημιουργήθηκε στο Ελληνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μια ερευνητική ομάδα 30 φοιτητών στο πρόγραμμα «Τυποσκόπιο 1821», με σκοπό να μελετήσει τις εφημερίδες που κυκλοφορούσαν στα χρόνια της επανάστασης. Η συντήρηση των συγκεκριμένων εφημερίδων και η συνεχής έρευνα που σχετίζεται με αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά σήμερα που γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την επανάσταση και ενδιαφερόμαστε να γνωρίσουμε και πλευρές του αγώνα που δεν μας είναι γνωστές.

Μαθαίνουμε λοιπόν πως μέσα στη σκλαβιά και στην αγραμματοσύνη της εποχής συνυπήρχαν και πολλά μοντέρνα στοιχεία, όπως η σύνταξη και ανάγνωση εφημερίδας, που έφερναν τους Έλληνες πιο κοντά στις φιλελεύθερες ιδέες της Ευρώπης, αλλά και ότι οι επαναστατημένοι Έλληνες ήθελαν να δημιουργήσουν ένα κράτος που να στηρίζεται στην ελευθερία του λόγου. Επομένως οφείλουμε να ενδιαφερθούμε και να κινητοποιηθούμε, έτσι ώστε να μάθουμε περισσότερα για τις ζωές των προγόνων μας και να διατηρήσουμε στη μνήμη μας τους σκληρούς αγώνες τους, στρατιωτικούς, πολιτικούς, αλλά και πνευματικούς, για ελευθερία.

Πηγές: www.in.gr/ 24grammata.com

Παϊσία Χατζοπούλου, μαθήτρια Γ’ Γυμνασίου