Εσπερινός αποκαθηλώσεως Εἰς Ἱ.Μητροπολιτικὸ Ναὸ ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης παρουσίᾳ τοῦ Μητροπολίτου π.Θεοκλήτου τῇ 26.4.2019

Σεβασμιώτατε,

ἀγαπητοί μου συλλειτουργοί, ἀγαπητοὶ μου ἱεροψάλτες, ποὺ κοπιάσατε ὅλην τὴν Σαρακοστὴ καὶ τὴν Μ.Ἑβδομάδα,

ἀγαπητοί μου  ἀδελφοί.

Παρουσιάζω ἐνώπιόν σας μία ἁπλῆ, πολὺ παιδική, καὶ πολὺ διδακτικὴ εἰκόνα. Ἕνα παιδάκι κρατάει στὰ χέρια του μιὰ εἰκόνα τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ καὶ τὸν ρωτάει μὲ τὴν παιδική του ἀφέλεια. -Χριστέ μου, ποιὸς σὲ σταύρωσε καὶ γιὰ ποιὸν σταυρώθηκες; Τὰ παιδιὰ συνηθίζουν τέτοιες σκληρὲς ἀπορίες. Ἡ εἰκόνα αὐτὴ γράφει στὸ κάτω περιθώριό της. «Παιδάκι μου, γύρισε τὴν εἰκόνα μου καὶ θὰ δῆς, ποιὸς μὲ σταύρωσε καὶ γιὰ ποιὸν σταυρώθηκα». Πράγματι τὸ παιδὶ γυρίζει τὴν εἰκόνα καὶ ὢ τοῦ θαύματος! Ἔκπληξι. Ἡ στιγμὴ εἶναι συγκλονιστική. Τὸ παιδὶ χαίρεται, συγκινεῖται καὶ ἀγκαλιάζει τὴν εἰκόνα γιαὐτὸ ποὺ εἶδε. Τὶ εἶδε; Ἡ εἰκόνα τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου εἶναι κολλημένη στὴν πίσω πλευρὰ ἑνὸς καθρέφτη. Καὶ τὸ παιδάκι εἶδε τὸ πρόσωπό του μέσα στὸν καθρέφτη. Ἐποπτικὰ καὶ χωρὶς λόγια ἔχει πλέον ἐνώπιόν του ὅλες τὶς μεγαλειώδεις ἀπαντήσεις. Εἶναι αὐτὲς ποὺ εἶπαν οἱ μεγάλοι προφῆτες, ἔγραψαν οἱ ἀπόστολοί μας στὶς ἐπιστολές τους καὶ ἀνέλυσαν διεξοδικὰ οἱ ἅγιοί μας στὰ θεολογικὰ κείμενά τους. Ποιὸς τὸν σταύρωσε καὶ γιὰ ποιὸν σταυρώθηκε ὁ Χριστός; Ὅλα τὰ ἔπραξε αὐτὸς καὶ πράχθηκαν μόνο γιαὐτὸν ποὺ φαίνεται μέσα στὸν καθρέφτη. Ναί. Ὅλα ἔγιναν, ἀδελφοί μου, γιαὐτὸν τὸν ἑαυτό μας ἢ γιὰ τὸν ἑαυτό μου, κι ὄχι ἀφηρημένα γιὰ ὅλους καὶ γιὰ ὅλην τὴν ἀνθρωπότητα.

Τούτη ἡ ἁπλῆ εἰκόνα ἐκφράζει ὅ,τι προφήτεψε ὁ μέγας Ἡσαΐας καὶ ἔγραψαν ὁ μέγας ἀπόστολος Παῦλος καὶ ὁ κορυφαῖος Πέτρος. Μὴν ποῦμε ἀπαξιωτικά, ὅτι αὐτὴ ἡ εἰκονίτσα εἶναι γιὰ τὰ παιδάκια, ἢ ἀλλιῶς γιὰ τὰ Κατηχητικούλια, ποὺ λέγεται κατὰ καιρούς. Κι ὅμως. Αὐτὴ ἡ εἰκόνα εἶναι μεγαλώτατη διδαχὴ γιὰ ὅλους μας, ποὺ τὶς ἡμέρες αὐτὲς συνωθούμαστε παγκοσμίως τριγύρω ἀπὸ ἕναν δικό μας Γολγοθᾶ, γιὰ νὰ ζήσουμε τὸ μεγαλεῖο τοῦ σταυρωθέντος.

Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν τόσο ἁπλῆ καὶ τόσο μεγαλειώδη εἰκόνα μὲ τὸν καθρέφτη ποὺ κρατάει τὸ παιδάκι ψάλλαμε ψὲς βράδυ στὰ ὑπέροχα τροπάρια τῶν μακαρισμῶν μετὰ τὸ Στ’ Εὐαγγέλιο. Τίποτε λιγότερο καὶ τίποτε περισσότερο. Ἂν τὰ ψάλουμε μπροστὰ σὲ ἕναν καθρέφτη θὰ μᾶς εἰποῦν ὅλα ὅσα κατάλαβε καὶ τὸ παιδάκι!

«Ἐσταυρώθης δι’ ἐμέ, ἵνα ἐμοὶ πηγάσης τὴν ἄφεσιν. Ἐκεντήθης τὴν πλευράν, ἵνα κρουνοὺς ζωῆς ἀναβλύσης μοι. Τοῖς ἥλοις προσήλωσαι, ἵνα ἐγὼ τῷ βάθει τῶν παθημάτων σου, τὸ ὕψος τοῦ κράτους σου, πιστούμενος κράζω σοι ζωοδότα Χριστέ, Δόξα καὶ τῷ σταυρῷ, Σῶτερ καὶ τῷ πάθει σου». (Ἰησοῦ μου, σταυρώθηκες γιὰ μένα, γιὰ νὰ   πηγάσης τὴν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν μου. Λογχίστηκες στὴν πλευρά, γιὰ νὰ ἀναβλύσης γιὰ μένα κρουνοὺς ζωῆς. Καρφώθηκες μὲ τὰ καρφιά, ὥστε ἐγὼ μὲ τὸ βάθος τῶν παθημάτων σου νὰ διαπιστώσω τὴν παντοδυναμία σου καὶ νὰ κράζω πρὸς ἐσένα, ὦ ζωοδότη Χριστέ. Σωτῆρα δόξα στὸ Σταυρό, δόξα καὶ στὸ πάθος σου).

Ὁ προφήτης Ἡσαΐας ὀνομάσθηκε πέμπτος εὐαγγελιστής, διότι ζῶν ὀχτὼ αἰῶνες πρὸ Χριστοῦ μᾶς περιγράφει μὲ λεπτομέρειες πολλὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου. Ἀπὸ τὴν ἐκ Παρθένου γέννησί του μέχρι καὶ τὸ Πάθος καὶ τὴν Ἀνάστασι. Τὰ κείμενα γιὰ τὸ Πάθος ἀναγινώσκονται σήμερα σὲ τοῦτο τὸ μεγαλειῶδες πρωϊνὸ τοῦ ἔτους. Θαυμάζουμε τὴν ἀκρίβεια τοῦ προφήτη, ἡ ὁποία γίνεται μὲ τὴν πάνσοφη χειραγωγία τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Δὲν μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ εἶναι γνώστης γεγονότων ποὺ θὰ συμβοῦν, ὄχι μετὰ ἀπὸ αἰῶνες, ἀλλὰ οὔτε καὶ αὔριο, οὔτε καὶ στὶς ἑπόμενες στιγμές. Μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Πέτρος, ὅτι ἡ προφητεία δὲν εἶναι ἔργο ἀνθρώπινο, ὅπως ἦταν τῆς Πυθίας οἱ ἀπατηλοὶ χρησμοὶ ἀφοῦ ἦταν πλάνη τοῦ διαβόλου, ἀλλὰ ἡ προφητεία εἶναι ἔργο τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ. Ὅπως ἦταν ἡ δημιουργία τοῦ Σύμπαντος. Τέτοιο ἔργο μὲ λόγια δυνατὰ εἶναι καὶ ἡ προφητεία. Λέγει ὁ ἅγιος ἀπόστολος, «καμμία προφητεία δὲν προῆλθε ποτὲ ἀπὸ θέλημα ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἐμπνεόμενοι ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο μίλησαν ἅγιοι-ἐκλεγμένοι ἀπὸ τὸ Θεὸ ἄνθρωποι» (Β’Πέτρου 1,21).

Ἂς ἐπαναλάβουμε τὴν προφητεία ποὺ ὑπογραμμίζει τὴν μεγάλη ἀλήθεια, ὅτι «ἐσταυρώθης δι’ ἐμέ». Ἡσαΐας 53,1-8 «Ἀναγγείλαμε γιὰ τὸν Μεσσία, ὅτι θὰ ἔλθη ἀνάμεσά μας, σὰν παιδάκι μικρὸ καὶ ἀφανὲς σὰν μιὰ ἀπότιστη καὶ ἀτροφικὴ ρίζα. Δὲν θὰ ἔλθη, ὅπως στὸ Σινᾶ μὲ κεραυνοὺς καὶ φωτιές. Βλέπει ὁ προφήτης τὴν κακοποίησι ποὺ ὑπέστη ὁ Μεσσίας ἀπὸ τὶς ἄθλιες ἐξουσίες, ἀφοῦ τὸν συνέλαβαν, καὶ περιγράφει. Τὸ πρόσωπό του δὲν ἔχει ὀμορφιά, οὔτε ὡραιότητα, οὔτε λαμπρότητα. Ἀλλὰ ἐντελῶς ἀντίθετα. Τὸ πρόσωπό του ἦταν ἀτιμασμένο τόσο, ποὺ ξεπερνοῦσε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἦταν ἕνας ἄνθρωπος καταπληγωμένος. Αὐτὸς ὅμως ἤξερε καλὰ τὴν τέχνη, πῶς νὰ σηκώνη ὅλες τὶς ἀρρώστειες ποὺ ἔφθαναν κοντά του καὶ ὅλοι ἤθελαν νὰ τὸν ἀκουμπήσουν, γιὰ νὰ θεραπευθοῦν. Στὴ συνέχεια ὅλοι ἀπέστρεψαν τὰ πρόσωπά τους ἀπὸ τὸ πρόσωπό του. Ἕλξι καὶ ἀπώθησι. Πόθος καὶ φόβος. Κι ὅμως ὁ Ψαλμωδὸς τὸν ἐκλιπαρῆ, «μὴ ἀποστρέψης τὸ πρόσωπό σου ἀπὸ τοῦ παιδός του, ὅτι θλίβομαι. Ταχὺ ἐπάκουσόν μου καὶ ρῦσαι με». Ὅμως ὅλοι μὰ ὅλοι τὸν ἀπεστράφησαν. Τὸν ἐγκατέλειψαν. Τὸν ἀτίμασαν. Δὲν λογάριασαν καθόλου, ὅτι ὁ ἀτιμασμένος καὶ τελικὰ σταυρωμένος πάσχει ὑπὲρ ὅλων. Φθάσαμε καὶ στὴν βαρύτατη εἰκόνα ποὺ βλέπει καὶ καταγράφει ὁ προφήτης. «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται!» Ἐδῶ φθάσαμε στὴν κορυφή. Ἕνα βουνὸ ὁλόκληρο φορτωμένο πάνω του καὶ ὁ πόνος ἀβάσταχτος. Εἶναι τὸ βουνὸ τῶν  ἁμαρτιῶν ὁλοκλήρου τῆς ἀνθρωπότητος καὶ ὅλων τῶν αἰώνων. Καὶ ὀδυνᾶται, πονάει πολὺ γιαὐτό. Αὐτὸς εἶναι ποὺ φορτώθηκε τὶς ἁμαρτίες ὅλων μας καὶ ὀδυνᾶται γιὰ μᾶς!

Εἶδε ὁ Ἡσαΐας γονατισμένο τὸν Κύριο στὴ Γεθσημανῆ καὶ τοὺς ἀποστόλους νὰ κοιμοῦνται μακαρίως. Εἶδε καὶ τὸν πηχτὸ ἱδρῶτα νὰ κατεβαίνη ἀπὸ τὸ μέτωπό του ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος. Ἄκουσε τὸ Παρελθέτω τὸ ποτήριον τοῦτο. Ἄκουσε τὸ Πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ. Εἶδε καὶ τὸν συρφετὸ τῶν ροπαλοφόρων μὲ σχοινιὰ καὶ φονικὰ ἐργαλεῖα. Ἄκουσε τὸ μεγάλο παράπονό του, «ὡς ἐπὶ ληστὴν ἐξήλθετε…». Εἶδε ὅλους τοὺς λεβέντες νὰ πέφτουν καταγῆς καὶ νὰ μὴν μποροῦν νὰ κουνηθοῦν καὶ νὰ συλλάβουν ἕναν ἄοπλο καὶ τελικὰ αὐτὸς νὰ τοὺς ἐπιτρέπη νὰ τὸν συλλάβουν. Ἂν δὲν τοὺς ἐπέτρεπε νὰ σηκωθοῦν θὰ ἔλιωναν ἐκεῖ, οἱ ταλαίπωροι. Τέλος εἶδε καὶ τὸ προδοτικὸ φιλί. Εἶδε καὶ ἀπόρεσε μὲ ὅλα τὰ κωμικὰ θέατρα τῆς θρησκευτικῆς καὶ τῆς Ρωμαϊκῆς ἐξουσίας, ποὺ θεωροῦσαν τοὺς ἑαυτούς των κυρίαρχους. Ὅτι αὐτοὶ τάχα εἶχαν δικαιωματικὰ τὴν ἐξουσία νὰ τὸν ἀπολύσουν ἢ νὰ τὸν σταυρώσουν, ἄλλοι ταλαίπωροι!

Ἐμεῖς ὅλοι, λέει ὁ προφήτης, βλέποντάς τον νὰ εἶναι ἐν πόνῳ καὶ ὁλόκληρος μιὰ πληγὴ θεωρήσαμε, ὅτι τὸν τιμωρεῖ ὁ Θεὸς γιὰ τὶς ἁμαρτίες του. Αὐτὸ ποὺ βλέπει ὁ προφήτης, εἶναι τὸ ἴδιο ποὺ ἔκραζαν κάτω ἀπὸ τὸν σταυρό, ἐμπαίζοντες, διότι ἔλεγε πὼς ἦταν τάχα Υἱὸς Θεοῦ. Αὐτὸς ὅμως καταπληγώθηκε ὁλόκληρος γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ ταλαιπωρήθηκε βαριὰ γιὰ τὶς ἀνομίες μας. Ὅ,τι ἔπρεπε νὰ πάθουμε ἐμεῖς ὡς παιδεμό, γιὰ νὰ εἰρηνέψουμε, τὸ ἔπαθε αὐτός. Τὸ ἔπαθε ὄχι μόνο προφητικά, ἀλλὰ καὶ πραγματικά, ἐπὶ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματός Του, ποὺ καταλάβαινε καλὰ τὸν πόνο ἀπὸ τὰ ραπίσματα, ἀπὸ τὸ φραγγέλλωμα, ἀπὸ τὸ μαστίγωμα, ἀπὸ τὸ ἀκάνθινο στεφάνι, ἀπὸ τοὺς ἥλους καὶ ἀσφαλῶς ποτὲ κατὰ δόκησιν. Ἐμεῖς βέβαια ἀπὸ αὐτὴν τὴν μεγαλειώδη θυσία του τελικὰ θεραπευθήκαμε. Ἀφοῦ γιὰ μᾶς ἔγιναν ὅλα. Γιαὐτὸ ἀναφωνοῦμε ἀπὸ καρδίας, «Δόξα καὶ τῷ Σταυρῷ, Σῶτερ καὶ τῷ πάθει σου».

 

Στὸν ὀδυνώμενο ἐπὶ σταυροῦ προσέβλεπε μονίμως μὲ θαυμασμὸ καὶ δοξολογία ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος. Ἔζησε πρῶτα τὸν πρὸ Χριστοῦ ἑαυτό του σὲ τόσους γκρεμοὺς τοῦ πονηροῦ. Κι ὅταν πιὰ χόρτασε τὴν εὐλογημένη μετάνοιά του, δὲν ἔπαυσε νὰ δοξολογῆ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τὸν ἀνέβασε ἐπὶ τοῦ σταυροῦ γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴ δική του. Ὅλην τὴν δοξολογία του τὴν ἐκφράζει πλέον γραπτῶς στὰ ἐξομολογητικὰ κείμενα ποὺ μᾶς ἄφησε.

«Ὦ παντελεήμονα Πατέρα, λέγει. Πρόσεξε στὸν πανοικτίρμονα Υἱό σου, ποὺ ἔπαθε γιὰ μένα ὅλα τὰ τόσο φρικτὰ καὶ ἀπαίσια. Κοίταξε, ποιὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔπαθε. Θυμήσου αὐτὸν γιὰ τὸν ὁποῖο θυσιάσθηκε. Κύριέ μου, αὐτὸς δὲν εἶναι ὁ ἀναμάρτητος Υἱός σου, τὸν ὁποῖο παρέδωκες γιὰ νὰ ἐξαγοράσης τὸν δοῦλο; Δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ χορηγὸς τῆς ζωῆς, ποὺ «ὁδηγήθηκε σὰν τὸ πρόβατο στὴ σφαγή; (Ἡσαΐας 53,7), καὶ «ὑπάκουσε μέχρι θανάτου;» (Φιλιππησίους 2,8). Μάλιστα δὲ δὲν δείλιασε νὰ ὑποστῆ ἀκόμη καὶ τὸν φρικτότερο θάνατο.

Κύριε καὶ Θεέ μου. Στρέψε τὰ μάτια σου πρὸς τὸ ἔργο τοῦ μεγαλειώδους ἐλέους σου. Κοίταξε τὸν ἀγαπητό σου Υἱό, ποὺ εἶναι καρφωμένος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ. Κοίταξε τὰ ἅγια χέρια του, ποὺ ἀναβλύζουν αἵματα. Κοίταξε τὴν γυμνὴ πλευρά του, ποὺ κατασκάφτηκε βίαια μὲ τὴ λόγχη καὶ ἀνανέωσέ με μὲ τὴν πηγὴ τοῦ μυστηρίου, ποὺ ἀνέβλυσε ἀπὸ ἐκεῖ…

Τὰ στήθη ἐκείνου εἶναι γυμνὰ κι ἀκτινοβολοῦν. Ἡ πλευρά του εἶναι κατακόκκινη ἀπὸ τὸ αἷμα. Τὰ σπλάγχνα του φλογίστηκαν ἀπὸ τὴ δίψα. Ἔσβυσαν τὰ καλὰ φῶτα. Κιτρίνησε τὸ βασιλικὸ πρόσωπο. Τρέμουν τὰ χέρια του. Κρεμάστηκαν τὰ μαρμαρένια σκέλη του, καὶ τὸ ρυάκι τοῦ μακαρίου αἵματος κυλάει ἀπὸ τὰ τρυπημένα πόδια του» (Κεκραγάριο Α’ Μελέτες 7^ο σελίδες 35-37).

Σεβασμιώτατε πάτερ. Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί.

Βρισκόμαστε μιὰ φορὰ τὸ χρόνο ἐνώπιον τοῦ Ἐσταυρωμένου καὶ ἀλλάζουν ὅλα μέσα μας. Εἴθε ὁ λογισμός μας νὰ τριγυρίζη κάθε μέρα πρὸ τοῦ Ἐσταυρωμένου καὶ νὰ ἀλλάζη συνεχῶς πρὸς τὸ ἅγιο. Ἀμήν.

 

ἀρ.νι.μα.