e-ptolemeos.gr Ειδήσεις από Πτολεμαΐδα, Πτολεμαιδα, Εορδαία, Κοζάνη, Δυτική Μακεδονία, Δυτ. Μακεδονία, News from Ptolemaida Eordaia Eordea Kozani Kozanh Western Macedonia, Ditiki Makedonia. Εφημερίδα Εορδαϊκός Παλμός, newspaper eordaikos palmos
Η ακοή είναι ο δυνατός και ουσιώδης δεσμός του ανθρώπου με τον έξω κόσμο. Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του λόγου, με τον οποίο το άτομο εκφράζει τις σκέψεις του, επικοινωνεί με το περιβάλλον και επιτυγχάνει ακαδημαϊκή και επαγγελματική πρόοδο. Η απώλεια της ακοής επιδρά δυσμενώς στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας, στην κοινωνική, συναισθηματική και κινητική ανάπτυξη, στη συμπεριφορά και στη σχολική επίδοση.
Ο όρος κωφός χρησιμοποιείται για αυτούς που η ακουστική βλάβη είναι τόσο σοβαρή, ώστε να μην είναι εφικτή η επικοινωνία με προφορικό λόγο χωρίς ακουστικά βοηθήματα ή κοχλιακά εμφυτεύματα. Με τον όρο βαρηκοΐα εννοούμε τα άτομα με μερική απώλεια ακοής και δυνητικά χρησιμοποιήσιμο υπόλοιπο ακοής.
Όσο πιο έγκαιρα έρθει το παιδί σε επαφή με τον ήχο τόσο καλύτερα μαθαίνει να χρησιμοποιεί την ομιλία. Η κώφωση μπορεί να σχετίζεται με δευτερεύουσα νοητική υστέρηση ή μαθησιακές δυσκολίες. Η εκπαίδευση των παιδιών πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίς και να χρησιμοποιούνται ακουστικά βοηθήματα για την αξιοποίηση των υπολειμμάτων ακοής, αν υπάρχουν.
Η συμμετοχή των κωφών ή βαρήκοων παιδιών στον αθλητισμό είναι πολύ σημαντική. Μπορούν να εκπαιδευτούν σε κοινά προγράμματα φυσικής αγωγής με ακούοντα όπως επίσης και σε κάθε άσκηση ή άθλημα. Έρευνες έδειξαν πως τα άτομα με κώφωση δεν παρουσιάζουν διαφορές ως προς την φυσική τους κατάσταση ( καρδιοαναπνευστική ικανότητα, μυϊκή δύναμη, αντοχή, ταχύτητα και ευλυγισία). Η ενασχόληση με τον αθλητισμό μπορεί να μετριάσει τα ψυχικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Ωστόσο, απαιτούνται ειδικές στρατηγικές και εξατομικευμένα προγράμματα φυσικής αγωγής. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσονται και ολοκληρώνονται δεξιότητες που έχουν καθυστερήσει. Επίσης, βελτιώνονται ικανότητες που υπολείπονται όπως είναι η ισορροπία, ο προσανατολισμός στο χώρο, η κιναισθητική ικανότητα και η ικανότητα αντίληψης του ρυθμού, η οποία επηρεάζει τον παλμό, το συντονισμό και τη διαδοχικότητα των κινήσεων.
Στόχος της φυσικής αγωγής εκτός από την ανάπτυξη της κινητικότητας και της φυσικής κατάστασης είναι η προσπάθεια για αποτροπή της κοινωνικής απομόνωσης μέσα από το ομαδικό παιχνίδι και τις ομαδικές αθλητικές δραστηριότητες. Οι δυσκολίες που προκύπτουν ωστόσο κατά την άσκηση των κωφών είναι πολλές και ο καθηγητής φυσικής αγωγής καλείται να διδάξει δραστηριότητες στα παιδιά, μέσα από εξατομικευμένα προγράμματα φυσικής αγωγής. Οι δυσκολίες αυτές ξεκινούν από το γεγονός ότι δεν αντιλαμβάνονται πολλές έννοιες και παραγγέλματα είτε απλά είτε σύνθετα.
Πιο συγκεκριμένα,
- η μειωμένη ικανότητα ισορροπίας επηρεάζει όλες τις κινητικές δεξιότητες. Δραστηριότητες με μετακίνηση σε χαμηλές δοκούς ισορροπίας, ασκήσεις σε τραμπολίνο και ασκήσεις με ρυθμικά κινητικά πρότυπα βοηθούν στη βελτίωση της ισορροπίας. Ασκήσεις όπως γρήγορες και επαναλαμβανόμενες στροφές της κεφαλής και του κορμού θα πρέπει να αποφεύγονται.
- Η βελτίωση της ικανότητας προσανατολισμού ενισχύεται με οπτική καθοδήγηση κινήσεων (οπτικά ερεθίσματα) όπως εμφανή αντικείμενα, σημαίες, μαντήλια. Επίσης με την χρήση σχημάτων σχεδιασμένων στο έδαφος τα οποία δείχνουν διάφορες κατευθύνσεις.
- Η ικανότητα αντίληψης του ρυθμού επηρεάζει τον παλμό, το συντονισμό και τη διαδοχικότητα των κινήσεων. Για την εκπαίδευση του ρυθμού σημαντική είναι η χρήση μεμβρανόφωνων και άλλων κρουστών οργάνων (μικρά ή μεγάλα τύμπανα με βαθύ ήχο, ταμπουρίνο, ντέφια ,μαράκες κ.α.). Τα παιδιά με κώφωση νιώθουν όμορφα όταν έρχονται σε επαφή με τον ήχο και ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούν κρουστά όργανα. Τα όργανα πρέπει να τοποθετούνται σε ξύλινο δάπεδο έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να αισθανθούν τις δονήσεις από το δάπεδο.
- Με τον προσαρμοσμένο χορό μπορούν να αναπτύξουν ικανότητες όπως, η σωστή όρθια θέση, η ικανότητα για ισορροπία. η αίσθηση του βάρους και του όγκου του σώματος στο χώρο, η ομιλία και η αντίληψη. Έρευνες έδειξαν ότι ο χορός δεν θεωρείται μόνο ένα συμπληρωματικό βοήθημα της διδασκαλίας, αλλά απαραίτητο εργαλείο.
Πολύ σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευσή τους, παίζει ο καθηγητής φυσικής αγωγής, ο οποίος χρησιμοποιεί ειδικό εξοπλισμό και τεχνικές διδασκαλίας για να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Σημαντικό είναι, ο καθηγητής
- να διατηρεί καλή οπτική επαφή,
- να τοποθετεί τους μαθητές εκεί όπου μπορούν να τον δουν,
- να χρησιμοποιεί οπτικές οδηγίες σε συνδυασμό με ακουστικές
- να μιλάει καθαρά και περιληπτικά
- να ενθαρρύνει τα παιδιά να δουλεύουν με συνασκούμενο
- να επιβλέπει στις ισορροπιστικές ασκήσεις (διότι παρουσιάζουν προβλήματα στην ισορροπία)
- Να είναι συνεπής και υπομονετικός
Η ενασχόληση με τον αθλητισμό μπορεί να μετριάσει τα ψυχικά και κοινωνικά προβλήματα και να βελτιώσει την αυτοεκτίμησή τους. Με τα προγράμματα φυσικής αγωγής δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να διασκεδάσουν, να εκτονωθούν και να κοινωνικοποιηθούν μέσα από ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες. Οι γιατροί, εκπαιδευτικοί και γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά με κώφωση ή διαταραχές στην ακοή να συμμετέχουν σε κινητικές και αθλητικές δραστηριότητες.
Σακουλέβα Μαρία
Καθηγήτρια ειδικής φυσικής αγωγής
Ειδίκευση στην προσαρμοσμένη κινητική αγωγή- ειδική αγωγή
Βιβλιογραφία
- Auxter D, PyferJ, Huettig C. Principles and Methods of Adapted Physical Education and Recreation. Times mirror/ mosby college publishinf, toronto 1997: 420-431.
- Garrisson WM, Teach SC. Self-concept and deafness: A review of research literature. Vol Review 1978, 80: 457-466
- Hattin H, Frasser M, Ward GR, Shepard RJ. Are deaf child unusually fit? A comparison of fitness between deaf and blind children. APAQ 1986, 3: 268-275.
- Hopper C. Self-concept and motor performance of hearing- impaired boyw and girls. APAQ 1988, 5(4):293-304.
- Hottendorf e. Mainstreaming deaf and hearing children in dance classes. J phys Ed Recr Dance 1989, 60 (9): 54-55.
- Sherrill C. Adapted physical activity, recreation and sport: Cross disciplinary and lifespan. (5th ed). Texas Woman’s University, USA: WCB/McGraw-Hill 1998: 653-668.
- Winnick, J.P., ed. (1995). Adapted Physical Education and sport. Champaign, IL: Human Kinetics.
- Fotiadou E, Tsimaras V, Giagkazoglou P, Kokaridas D, Angelopoulou N. Effect of rhythmic gymnastics on the dynamic balance of children with deafness. Eur J Sp Need Educ 2002, 17(3): 1-9.
- Αγγελοπούλου-Σακαντάμη Ν. Ειδική Αγωγή. Αναπτυξιακές διαταραχές και χρόνιες μειονεξίες. Θεσσαλονίκη. Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας 2004:2061-267
