Πιστοί στο ετήσιο ραντεβού τους με τους συμπολίτες μας οι ταλαντούχοι μαθητές και οι εμπνευσμένοι καθηγητές που συγκροτούν τη θεατρική ομάδα του 5ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας, «Ευαγόρας Παλικαρίδης», μας επιφύλαξαν για φέτος μια εξαιρετική παράσταση. Το θεατρικό κολάζ «Σμύρνη…Τι να θυμηθώ…τι να ξεχάσω» είχε για θέμα του τη Μικρασιατική Καταστροφή και σε μια πρώτη ανάγνωση φαίνεται να μην συνδέεται ευθέως με την επέτειο της Παλιγγενεσίας. Βεβαίως στη ζωή (και στην ιστορία) δεν υπάρχουν μεμονωμένα γεγονότα, καθώς η ταυτότητα ενός συμβάντος προκύπτει ως αποτέλεσμα του παρελθόντος που το διαμορφώνει. Άλλωστε ο βασικός στόχος (και το στοίχημα) για τη θεατρική ομάδα του 5ου Γυμνασίου ήταν η συγκίνηση των θεατών και η αφύπνιση της ιστορικής μνήμης και συνείδησης. Και ο στόχος επετεύχθη από κάθε άποψη!
Το κοινό της πόλης μας, που γέμισε ασφυκτικά το Πνευματικό Κέντρο τις ημέρες των παραστάσεων, παρακολούθησε συγκινημένο τους μαθητές που έπαιξαν, τραγούδησαν, χόρεψαν, αφηγήθηκαν. Η δίωρη παράσταση χώρεσε μια ζωή ευτυχισμένη, μια ανείπωτη καταστροφή, έναν ξεριζωμό, μια προσφυγιά, ένα άγαλμα που ζωντανεύει –όπως η μνήμη- και αποκαθιστά τη δικαιοσύνη, ένα νέο ξεκίνημα. Η παράσταση πλούσια σε εικόνες, μουσική, χορό και σκηνοθετικά ευρήματα ισορρόπησε μεταξύ της δραματοποιημένης ιστορικής μαρτυρίας και του λυρισμού, μεταξύ του ρεαλισμού και του συμβολισμού.
Ο λόγος των μαθητών-ηθοποιών καθαρός και αξιοπρεπής, χωρίς μελοδραματικές υπερβολές, αλλά και με τη δέουσα ευαισθησία αφηγήθηκε, έθεσε ερωτήματα, έδωσε απαντήσεις. Στα λόγια της Σιπυλίνας ακούγαμε και τις δικές μας σκέψεις: «Τι να πω στα παιδιά μου; Ποια ιστορία, ποιο μύθο, ποιαν αλήθεια;». Ερωτήματα που τίθενται ιδιαιτέρως κατά τις ημέρες εορτασμού των εθνικών επετείων, όταν και σχολιάζεται επικριτικά η ανεπάρκεια του σχολείου, να λειτουργήσει ως χώρος ιστορικής γνώσης και μνήμης. Τα παιδιά του 5ου Γυμνασίου, ως παιδιά της Νιόβης στην παράστασή τους, μας έδωσαν την απάντηση: «η μνήμη ξεθωριάζει σαν τη φωτογραφία», αν δεν την αναζωογονείς με παιδεία. Όμως η γνώση και κυρίως η ιστορική γνώση πρέπει να γίνεται βίωμα, για να λειτουργεί πολλαπλασιαστικά και με διάρκεια.
Και κάπως έτσι όλοι εμείς που είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε τη θεατρική παράσταση «Σμύρνη…Τι να θυμηθώ…τι να ξεχάσω» και να έχουμε μια άμεση αντίληψη για το πώς μπορεί το μέλλον να ζωντανεύει το παρελθόν καταλάβαμε τι θα πρέπει να κάνουμε στο εξής…
Ευχαριστούμε το 5ο Γυμνάσιο που μας θύμισε πως η παιδεία καταργεί τη λήθη!
Δρ Δέσποινα Παπαδοπούλου
Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Κοζάνης