Είναι εξαιρετικά ευχάριστο το γεγονός, ότι συμπολίτες μας, άνθρωποι από εμάς, ασχολούνται και αναδιφούν στην τοπική μας Ιστορία και γράφουν τις ενθυμήσεις τους από το παρελθόν της πόλης μας, που συνάμα είναι τόσο κοντινό.
Και η Πτολεμαΐδα, μία νέα σχετικά, προσφυγική κατά βάση πόλη, ίσως δεν έχει μεγάλη παράδοση και ιστορία έχει όμως ανάγκη καταγραφής της πορείας της, γιατί ο χρόνος περνά γρήγορα και οι πηγές χάνονται.
Λίγοι είναι αυτοί, που ασχολήθηκαν με το παρελθόν συλλέγοντας υλικό, σταχυολογώντας και διατηρώντας παλαιές φωτογραφίες και ενθυμήσεις.
Δυστυχώς τα 100 χρόνια ελεύθερου βίου της Πτολεμαΐδας δεν στάθηκαν αρκετά για να δημιουργηθεί από τους φορείς της πόλης, προπάντων από τον Δήμο, ένα τμήμα ή Νομικό πρόσωπο τεκμηρίωσης της τοπικής μας Ιστορίας, κατά τρόπο υπεύθυνο και επιστημονικά άρτιο.
Κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες καταγραφής τοπικών γεγονότων, είτε από τον τοπικό τύπο, είτε από συμπατριώτες μας αναδιφητές και συγγραφείς, με την κατά το δυνατόν αρτιότητα, που θα πρέπει να έχει ένα τέτοιο εγχείρημα.
Αρκετοί ήσαν αυτοί, που διατήρησαν φωτογραφίες μιας εποχής, που δυστυχώς παρήλθε γρήγορα λόγω της οικονομικής έκρηξης από τις δεκαετίες του 1960 και πέρα.
Η παλαιά κωμόπολη της Πτολεμαΐδας, που είχε στα έγκατά της τον μαύρο χρυσό (λιγνίτη) ως ευλογία ή για μερικούς άλλους ως κατάρα, χάθηκε γρήγορα λόγω της ξέφρενης ανοικοδόμησης και της εγκατάστασης χιλιάδων ξένων βιομηχανικών εργατών.
Αυτήν την Πτολεμαΐδα, την γλυκιά μας ιδιαίτερη πατρίδα την χάσαμε πολύ γρήγορα, χωρίς καν να το καταλάβουμε.
Και αυτήν την Πτολεμαΐδα του χθες, ήλθε να μας θυμίσει κατά τον καλύτερο τρόπο, μία νέα έκδοση, ενός βιβλίου, με τίτλο “Πτολεμαΐδα, βόλτα στην πόλη 1950-1970” από τον συμπολίτη μας Δόκτωρα Αθανάσιο Χρ. Παλαιοκώστα πρώην Γενικό Διευθυντή Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Κρατώντας στο χέρι την καλαίσθητη αυτή έκδοση των 190 και πλέον σελίδων, γρήγορα καταλαμβάνεσαι από συγκίνηση, αναπολώντας και προσωπικές σου στιγμές.
Μέσα από την λεπτομερή περιήγηση του συγγραφέα στην πόλη, τους δρόμους και τις πλατείες της, κάνεις ένα μακρύ νοσταλγικό περίπατο και ζεις νοερά εκείνη την περίοδο ανάπτυξης της Πτολεμαΐδας, όπου υπήρχαν ιδιαίτερα αναπτυγμένες οι προσωπικές σχέσεις.
Ένα εξαιρετικά πλούσιο φωτογραφικό υλικό σε παραπέμπει σε μια ειδυλλιακή εποχή, που δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει και βλέπεις πρόσωπα, που άφησαν ζωηρό το αποτύπωμά τους στον τόπο που ζούμε.
Ήδη από το εξώφυλλο, που σχεδιάσθηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα, αντικρίζουμε μία καλαίσθητη φωτογραφία του μοναδικού εποικιστικού έργου της Δυτικής Μακεδονίας, του Υδραγωγείου. Εμπνευσμένο έργο του αειμνήστου μηχανικού Διομήδη Βασιλειάδη, που τόσο άδικα και πρόωρα χάθηκε, εκτελεσμένος από τους Γερμανούς κατακτητές.
Δικό του έργο και κατοικία του, ήταν επίσης η μετέπειτα οικία Ευαγγελίδη στην οδό 25ης Μαρτίου.
Παρά το περιγραφικό του ύφος, το βιβλίο διανθίζεται από έναν εξαιρετικό πρόλογο του συμπολίτη μας επιστήμονα Δημητρίου Λιώτα και γενικά ιστορικά στοιχεία του τόπου, που ζούμε ώστε να εγκλιματιστεί και κάποιος ξένος ή επισκέπτης της πόλης μας.
Εκεί όμως που το ενδιαφέρον γίνεται αδιάπτωτο, είναι όταν αρχίζει η λεπτομερής περιήγηση στους δρόμους και τα καταστήματα.
Ένας περίπατος με πληθώρα ντοκουμέντων και φωτογραφιών, που σε τραβά σαν μαγνήτης και δεν τολμάς να διακόψεις αυτήν την συγκινητική περιήγηση.
Ρουφάς κυριολεκτικά τις σελίδες ως το τέλος του βιβλίου, χωρίς καμμία διακοπή. Και μόλις το τελειώσεις, είσαι έτοιμος να ξαναρχίσεις την ανάγνωση, θέλοντας να ξαναζήσεις γεγονότα παραβάλλοντάς τα και με την δική σου θύμηση.
Και αν οι παλαιότεροι έχουμε να θυμηθούμε πολλά από τους σταθμούς τις τοπικής ιστορίας, τα γεγονότα, τις επισκέψεις επισήμων τα σχολικά μας χρόνια και την σταδιακή μεταμόρφωση των “Καϊλαρίων” σε μεγαλούπολη εκείνοι που θα εκπλαγούν είναι οι νέοι μας.
Μπορεί η πόλη μας να μετρά έναν αιώνα ζωής και δημιουργίας. Έχει όμως δημιουργήσει το δικό της παρελθόν και την δική της παράδοση.
Και αυτή την διαδρομή στο διάβα του χρόνου την περιγράφει κατά τον πιο εύγλωττο τρόπο, ο συγγραφέας Αθανάσιος Παλαιοκώστας, δίνοντάς την εύπεπτη στη νέα γενιά.
Οι νεαροί συμπολίτες μας, θα μορφώσουν εύκολα άποψη για τον τόπο, που γεννήθηκαν θα ανιχνεύσουν στις ρίζες του, θα κάνουν τον νοητό τους περίπατο στην παλαιά Πτολεμαΐδα και γιατί όχι θα καμαρώσουν γι’ αυτό, που όλοι οι πατεράδες μας δημιούργησαν.
Είναι βέβαιο ότι το βιβλίο αυτό πρέπει να διαβαστεί από όλους τους συμπολίτες μας.
Παλαιούς και νέους. Και οπωσδήποτε όχι μόνο μία φορά.
Η ανάγνωσή του ήταν μία ευχάριστη έκπληξη για όλους μας. Ο συγγραφέας δεν έδωσε μόνο το προσωπικό του στίγμα. Εξέφρασε κάποιο κομμάτι, που ανήκει και σ’ εμάς. Μίλησε για την Πτολεμαΐδα της καρδιάς μας.
Ευελπιστούμε, ότι ο φίλος Αθανάσιος Παλαιοκώστας δεν θα σταματήσει εδώ. Έχουμε την γνώμη ότι αυτό το βιβλίο πρέπει να είναι η βάση για μελλοντική επανέκδοση με συνεχείς βελτιώσεις και προσθήκες με την συμπαράσταση όλων μας.
Το βιβλίο, “Βόλτα στην πόλη” θα κατέχει μία εξέχουσα θέση στη βιβλιοθήκη μας και στην καρδιά μας.
Κ.Π.