Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
Συντονίστρια Συμβουλίου Επιμόρφωσης ΠΑ.ΣΟ.Κ. Φλώρινας
Η «πράσινη ανάπτυξη» για τους περισσότερους είναι μια ασαφής έννοια και είναι άγνωστες οι διαστάσεις και οι πρακτικές οι οποίες οδηγούν στο νέο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να διέπει την «αειφόρο ανάπτυξη» στο μέλλον. Θεωρείται, λοιπόν, απαραίτητη η ενημέρωση και η διάχυση στους πολίτες της άποψης αυτής που πρέπει να διαπερνά ως άξονας όλες τις διαστάσεις της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής μας δραστηριοποίησης με ανάλογες ημερίδες, συζητήσεις σε χώρους εργασίας και ψυχαγωγίας και έκδοση συνοπτικών και εκλαϊκευμένων εντύπων.
Το σημερινό οικονομικό μοντέλο της υπερσυγκέντρωσης εξουσίας και κεφαλαίου στα χέρια των λίγων, φθάνει στο τέλος του. Χρειάζεται ένα νέο, εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο, ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης, την «πράσινη ανάπτυξη», που θέτει τις πραγματικές ανάγκες κάθε πολίτη στο επίκεντρο της πολιτικής. Και η Ελλάδα μπορεί να είναι πρωτοπόρος σε αυτήν την «πράσινη ανάπτυξη», αν πάει με σχεδιασμό, με αξιοποίηση αυτής της νέας ευκαιρίας για ευρύτερες αλλαγές, ανταγωνιστικότητα, οικονομική ανάπτυξη και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Σημαντικός στόχος είναι η μετάβαση σε μια οικονομία που μειώνει τις εκπομπές άνθρακα, με την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο 18% της συνολικής ενέργειας, με την παράλληλη ανάπτυξη τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, με στόχο την απεξάρτηση της ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα μέσα στα επόμενα πενήντα χρόνια. Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνουμε μεγάλες αλλαγές ως προς τις υποδομές μας, πρωτίστως στον κτιριακό τομέα, στην κατασκευή των νέων κτιρίων, σε παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας στα παλαιά κτίρια και στον έλεγχο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων. Ειδικότερα στον κτιριακό τομέα, όπου μπορούμε να έχουμε μια πολύ σημαντική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, με τις σύγχρονες τεχνολογίες που έχουμε στη διάθεσή μας.
Ταυτόχρονα, ένας άλλος τομέας πέρα από τον κτιριακό, είναι οι μεταφορές. Η ανάδειξη της Ελλάδας σε διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο με εφαρμογή συνδυασμένων μεταφορών, η ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, η χρήση αυτοκινήτων που είναι φιλικά προς το περιβάλλον και η χρήση ποδήλατου στις κοντινές διαδρομές είναι ορισμένες από τις «πράσινες» παρεμβάσεις.
Σημαντικό ρόλο στο νέο παραγωγικό μοντέλο της «πράσινης ανάπτυξης» θα διαδραματίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και χρειάζεται πολλές παρεμβάσεις να υλοποιηθούν μέσα από αυτόν τον θεσμό. Ενημέρωση και σχετική κατάρτιση στους αυτοδιοικητικούς με στόχο την ουσιαστική ευαισθητοποίηση και τις ανάλογες λήψεις αποφάσεων.
Είναι πρόδηλη και η αναγκαιότητα εφαρμογής εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων για τη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης και την αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας, από τη διαχείριση των απορριμμάτων μέχρι την κάθε καταναλωτική μας δραστηριότητα.
Εκφράζονται αιτιολογημένοι έντονοι προβληματισμοί για την άνοδο του κόστους παραγωγής των βιολογικών καλλιεργειών και των προϊόντων εξαιτίας της διαφοροποιημένης διαδικασίας παραγωγής τους (με λιγότερα λιπάσματα, μικρότερη παραγωγή, διαφοροποιημένη εκτροφή ζώων με υψηλότερα κόστη, κλπ.), που θα επιφέρει αντίστοιχη αύξηση των τιμών των προϊόντων, με την ταυτόχρονη δυνατότητα εισαγωγής φτηνών προϊόντων από χώρες μαζικής παραγωγής, εφόσον οι αγορές είναι ανοιχτές πλέον.
Πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπιστεί αυτή η διαφορά στις τιμές των «ίδιων» προϊόντων και να προωθηθεί η πιστοποίηση και η ποιότητα των οικολογικών προϊόντων που θα τα κάνει πιο ελκυστικά και επιλέξιμα. Επίσης, πρέπει να ενδυναμωθεί η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και να καταπολεμηθεί η ανεργία που μαστίζει ιδιαίτερα την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και μάλιστα της Φλώρινας.
Πολλοί προβληματισμοί εκφράζονται σχετικά με το κόστος εφαρμογής ενός ολιστικού προγράμματος για την «πράσινη ανάπτυξη» και τον τρόπο εξεύρεσης των πόρων για τα κίνητρα του «πρασινίσματος» της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας, δεδομένου ότι η χώρα βιώνει ήδη μια πρωτοφανή δημοσιονομική εκτροπή. Είναι γνωστό, όμως, ότι στην πολιτική υπάρχει η βούληση και οι προτεραιότητες για τις δαπάνες. Η έμφαση σε δημόσιες επενδύσεις στην κατεύθυνση της «πράσινης ανάπτυξης» θα φέρει και ανάκαμψη στην οικονομία και θα δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας. Η «πράσινη επιχειρηματικότητα» με την δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και ποιοτικών θέσεων εργασίας στους τομείς της ενέργειας, διαχείρισης απορριμμάτων και των υδάτινων πόρων θα δώσει επαγγελματική διέξοδο σε χιλιάδες άνεργους πολίτες.
Για την αξιοπιστία μιας τέτοιας εναλλακτικής πρότασης είναι απαραίτητη η δημοσιοποίηση ενός αδρού χρονοδιαγράμματος εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού που απαιτείται, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές στο υπάρχον αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας.
Και, βέβαια, εκτός του γενικότερου εθνικού σχεδιασμού υπάρχει ανάγκη για την εκπόνηση εξειδικευμένου σχεδίου για την αειφόρο ανάπτυξη κάθε περιοχής με συγκεκριμενοποίηση προτάσεων ανά νομό, μετά από δημόσιο διάλογο και ευρεία διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και τους θεσμικούς φορείς. Με τον τρόπο αυτόν θα γίνει γνωστό το θέμα πιο κατανοητό με συγκεκριμένες προτάσεις. Η Φλώρινα, για παράδειγμα, με τις θαυμάσιες λίμνες και τις κατάφυτες οροσειρές της φαίνεται να είναι ένας προνομιακός τόπος για την εφαρμογή «πράσινης» πολιτικής.
Απέναντι στα αποσπασματικά ημίμετρα που εξαγγέλλει η κυβέρνηση της ΝΔ με περιβαλλοντική κατεύθυνση (αλλαγή κλιματιστικών, ελάχιστες επιδοτήσεις για ενεργειακές παρεμβάσεις στα κτίρια, κ.ά.), πρέπει να γίνει αντιληπτό από τους πολίτες ότι το ΠΑΣΟΚ εγγυάται το νέο πρότυπο «πράσινης ανάπτυξης» που διασφαλίζεται μέσα από μια νέα σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με το περιβάλλον, με τον ίδιο του τον πολιτισμό, με την ανάπτυξη και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών με την επένδυση στον άνθρωπο, στην εκπαίδευση, στην τεχνολογία και την καινοτομία. Μια νέα συμπεριφορά και λειτουργία των πολιτών που θα επιτρέψει να αλλάξουμε τη σημερινή χρήση της ενέργειας και να την αντικαταστήσουμε με νέες, ήπιες μορφές ενέργειας, όπως η αιολική, η ηλιακή και η κυματική ενέργεια, αλλά και την παράλληλη ενίσχυση της δημοκρατίας και των θεσμών.
Και για την εφαρμογή ενός νέου παραγωγικού μοντέλου «αειφορίας» απαιτείται η εμβάθυνση των δημοκρατικών θεσμών και η συμμετοχή όλων. Γιατί η «πράσινη οικονομία» σημαίνει ότι όλοι βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας και επιδιώκουν τη βελτίωση του επιπέδου ζωής τους. Θα πρέπει απέναντι στο πρόβλημα της αξιοπιστίας του πολιτικού μας συστήματος να αντιτάξουμε την ιδεολογία μας και το ήθος των στελεχών μας. Απέναντι σε μια κυβέρνηση ανικανότητας και διαφθοράς εμείς αντιτάσσουμε ένα εναλλακτικό μοντέλο κοινωνικής αναφοράς και «πράσινης ανάπτυξης».