Η ποίηση αποτελεί ένα ζωντανό κοινωνικό κύτταρο που κινείται συνεχώς, αναθεωρεί καταστάσεις και απόψεις, παράγει αποτελέσματα, το ίδιο και η πίστη, κάνοντας πράξη το «ερευνάτε τας γραφάς». Βέβαια, δεν είναι δυνατόν να απαντήσουμε σε όλα τα ερωτήματα. Πάντως η διαρκής ανίχνευση, επιφυλακή και κινητικότητα, αποτελούν ένα στοιχείο προσέγγισης. Από την άλλη μεριά υπάρχει σταθερότης κι εμπιστοσύνη στην επιδίωξη των στόχων τους, μια ακλόνητη πεποίθηση, μια μακρά και ομοιόμορφος άσκηση του συνειδησιακού δικαίου.
Άλλο κοινό χαρακτηριστικό στοιχείο είναι αναμφισβήτητα το στοιχείο της ελπίδας. Δίχως αυτή το κάθε τι καθίσταται ανενεργό και μάταιο. Η ελπίδα για το καλύτερο, η πεποίθηση της επέλευσης του γεγονότος, αποτελεί μια όαση και μια παρηγοριά στις δύσκολες ώρες που περνά ο άνθρωπος.
Το τρίτο στοιχείο είναι ο κοινός στόχος, για την αλήθεια και για την ομορφιά, μια και άλλο αλήθεια και άλλο πραγματικότητα.
Το πρόβλημα της μοναξιάς είναι κοινό και στην ποίηση και στην πίστη. Όμως και στις δύο η πληγή της μοναξιάς γίνεται πηγή γνώσης και αλήθειας, εξομολόγησης και εξαγνισμού, δοκιμασίας που όμως ενεργεί λυτρωτικά. Πράγματι στη μοναξιά κατορθώνει ο ποιητής, ο μοναχός να λειτουργήσει, να βιώσει την ίδια την ποίηση.
Ακόμη άλλο στοιχείο προσέγγισης είναι αναμφισβήτητα ο κοινωνικός χαρακτήρας.
Το παράδοξο ιδιαίτερα στο χώρο της ποίησης είναι πως ο κάθε ποιητής διατηρεί τη δική του ατομικότητα και μοναδικότητα, τη δική του γλώσσα, καταθέτοντας έτσι τη δική του προσωπική μαρτυρία.
Άλλο κοινό στοιχείο προσέγγισης μα και ταυτόχρονα δυσκολίας στον προσδιορισμό της ταυτότητάς τους είναι και το γεγονός, πως δεν μπορούν να ερμηνευτούν και να προσδιορισθούν με τα μέτρα της επιστήμης , με κριτήρια δηλαδή ψυχρά και αυστηρά, γιατί υπεισέρχεται το στοιχείο της ανθρώπινης ψυχής και των συναισθημάτων.
Το στοιχείο της ελευθερίας και της αδέσμευτης παραδοχής ή απόρριψης είναι ακόμα ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει την ποίηση και την πίστη.
Αν όμως αποφασίσει κανείς να προχωρήσει σύμφωνα με αυτά, πρέπει να αφοσιωθεί με όλες τις δυνάμεις, να κάνει την ποίηση και την πίστη ΙΔΑΝΙΚΑ στη ζωή του.
Αν όμως θέλουμε να δώσουμε τον ορισμό της πίστης που ανταποκρίνεται, πιστεύουμε σ’ αυτά που αναφέραμε. Λέγοντας πίστη λοιπόν εννοούμε την παραδοχή κάποιου πράγματος ή καταστάσεως ως αληθινής, την πεποίθηση και την εμπιστοσύνη.
Ιδιαίτερα για την χριστιανική πίστη αξίζει να αναφερθούμε στο γεγονός, πως ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος δίνοντας τον ορισμό της πίστης, μας δίνει ένα ορισμό που ισχύει για όλους και όχι μονάχα για τους χριστιανούς. Λέγει δε χαρακτηριστικά: «Είναι δε πίστη, ύπαρξη των ελπιζομένων», τα οποία τώρα μεν δεν υπάρχουν αλλά η πίστη τα κάνει στην ψυχή του πιστού χειροπιαστά, σαν να υπήρχαν αυτά από τώρα. Είναι ακόμη η πίστη και απόδειξη πραγμάτων που δε βλέπονται με τους σωματικούς οφθαλμούς, αλλά η πίστη φέρει τέτοια πληροφορία γι αυτήν στον πιστό, σαν να τα έβλεπε και να τα αντιλαμβανόταν με τις σωματικές αισθήσεις.
Η ποίηση είναι τρόπος ζωής. Η ποίηση δεν ανήκεις τα είδη βιοτικής ανάγκης ακόμη. Πλάι στην τροφή και το νερό όμως θα γίνει μια μέρα κι αυτό. Κι όσο το δυνατόν πιο γρήγορα γίνει, τόσο καλύτερη θα γίνει η ζωή και η ποιοτική αναβάθμιση του ανθρώπου.
Η πίστη εξάλλου δεν ανήκει στα ‘’πρέπει’’ όπως και η ποίηση. Δίνει όμως μια παρηγοριά και ελπίδα στο δοκιμαζόμενο άνθρωπο, τον οδηγεί σε άλλες διαστάσεις, σε άλλα μήκη και πλάτη, τον ελευθερώνει από τα μικρά και τα καθημερινά.
Η ποίηση και η πίστη λοιπόν οδηγούν τον άνθρωπο στην άλλη διάσταση τη Θεία, και του θυμίζουν εκείνα που εύκολα λησμονεί, μ’ άλλα λόγια του μιλούν με τη φωνή της άγρυπνης συνείδησης και του χρέους.
Όμως μια βασική τους διαφορά είναι ότι ο μεν ποιητής ‘’γεννιέται δε γίνεται’’, πρέπει δηλαδή να υπάρχει το ταλέντο για να καλλιεργήσει κανείς το προσόν αυτό, ενώ αντίθετα πιστός μπορεί να γίνει ο καθένας, φθάνει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, ν’ αποβάλει τον εγωισμό του, ν’ αφήσει τον εαυτό του ανοιχτό και απρόσβλητο στις κάθε λογής διαβρωτικές επιδράσεις του περίγυρου, να διαβάσει να μάθει, να παλέψει για να του δημιουργηθεί αυτή η παρόρμηση και πεποίθηση.
Με άλλα λόγια δε θα περιμένει από τη γνώση για να του δοθεί το νόημα και το μήνυμα της αποκάλυψης, αλλά η μάθηση και η γνώση απλώς θα διευρύνουν τους ορίζοντές του.
Ο ποιητής και ο πιστός, είναι δύο δύτες που εισδύουν με τα σκάφανδρά τους στ’ ανεξερεύνητα άδυτα της θεϊκής φλόγας της «μανίας» κατά τον Πλάτωνα, φωτίζονται απ’ αυτό το φως και το εξωτερικεύουν, το μεταλαμπαδεύουν θα λέγαμε μέσα στην ίδια τη ζωή, με τους στίχους, την πεποίθηση ο ένας και την εμπιστοσύνη για το απερχόμενο ο άλλος.
Έτσι η ποίηση και η πίστη δίνουν μια ζωντανή δυναμική παρουσία, μέσα στη ζωή με τη συνεχή δημιουργία, τη βούληση και τη βίωση στην πράξη. Δεν αρκεί ο πιστός να πιστεύει. Πρέπει να προσπαθήσει να μάθει και να εξηγήσει γιατί πιστεύει.
Ακόμη η ποίηση και η πίστη δυναμώνουν την ψυχή και το πνεύμα, γεμίζουν τον άνθρωπο με κουράγιο, δύναμη και αισιοδοξία για τη ζωή.
Άλλο κοινό στοιχείο είναι και το γεγονός ότι και ο ποιητής και ο πιστός δέχονται πως η επιστήμη ποτέ δε θα μπορέσει από μόνη της να εξηγήσει τα πάντα για τον κόσμο.
Στην ποίηση δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε τις διεργασίες που γίνονται. Γνωρίζουμε μόνο το αποτέλεσμα.
Στην πίστη πάλι απαιτείται η μελέτη και η διαρκής αναζήτηση μέσα στο λόγο του Θεού. Η πίστη όμως δίνει συνεχείς εξετάσεις κάθε μέρα και ώρα.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ