Μία πολεοδομική πρόταση για την πόλη της Πτολεμαΐδας που θα συζητηθεί, καταθέτει δημόσια η αρχιτεκτονική ομάδα FINE που αποτελείται από τους Αντωνία Μήγκου, Αρχιτέκτων Μηχανικό και Ranj Henari, Architectural Technologist/Designer, στην οποία εντοπίζονται τα προβλήματα αλλά και τα δυνατά σημεία της πόλης της Πτολεμαΐδας και διατυπώνονται προτάσεις για την ενδυνάμωση της και τον ποιοτικότερο τρόπο ζωής των πολιτών της.
Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει έργα μικρής κλίμακας και χαμηλού κόστους, επεμβάσεις δηλαδή που μπορούν να πραγματοποιηθούν βραχυπρόθεσμα και να διευκολύνουν την καθημερινή κίνηση των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης, όπως: δημιουργία χώρων στάθμευσης σε διαφορετικές περιοχές της πόλης ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες, σηματοδότησης –ορθή σηματοδότηση των βασικών στοιχείων της πόλης ώστε να καθοδηγούνται με ευκολία πεζοί και οχήματα που κινούνται μέσα στην πόλη. Διαμόρφωση οδικού δικτύου με χρήση υλικών καλής ποιότητας ώστε να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη αντοχή και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά και ολοκληρωμένες, σωστές διεργασίες και όχι απλή επίστρωση ασφάλτου, εισαγωγή νέων δραστηριοτήτων αναψυχής με εμπλουτισμό των δραστηριοτήτων στα πάρκα και στους διάφορους χώρους αναψυχής, καθώς η ύπαρξη απλά χώρων όπου υπάρχει πράσινο και γρασίδι δεν είναι αρκετό για τους πολίτες της πόλης και ιδιαίτερα τους νέους, αλλά και ζητήματα που αφορούν στην αντιμετώπιση των αφισοκολλήσεων και τη διαμόρφωση περιβάλλοντος φιλικού προς τα άτομα με αναπηρία.
Περιλαμβάνει επίσης έργα μεγάλης κλίμακας και υψηλού κόστους. Η εμβέλεια των παρεμβάσεων αυτών θα είναι μεγάλη και θα αντιμετωπίζει ένα σύνολο σοβαρών προβλημάτων και θα ενδυναμώσουν τη δυναμική της πόλης. Τα έργα που προτείνονται σ’ αυτή την κατηγορία εστιάζονται στη δημιουργία ενός δικτύου πεζοδρόμων, νέου οδικού δικτύου, χώρων στάθμευσης και αξιοποίηση υφιστάμενων κτηρίων.
Η πρόταση συνοδεύεται από ένα τρίτο κεφάλαιο το οποίο αφορά στον τρόπο διαχείρισης των έργων και τις υποχρεώσεις των εταιρειών που αναλαμβάνουν την πραγματοποίηση των έργων αυτών, ενώ στον επίλογο επισημαίνεται ο ρόλος της Πτολεμαΐδας στο σύνολο της Περιφέρειας, καθώς όπως αναφέρεται είναι πολύ σημαντικός και το στοιχείο αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί. «Δεν αρκεί να επαναπαυθούμε στο βιομηχανικό χαρακτήρα της πόλης. Η εισαγωγή της περιοχής στη μεταλιγνιτική περίοδο είναι γεγονός. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην εύρεση εναλλακτικών που μπορεί να έχει η περιοχή, η πόλη της Πτολεμαΐδας. Η σωστή διαχείριση του δήμου, η διαμόρφωση ενός βιώσιμου και θελκτικού αστικού περιβάλλοντος, η εισαγωγή νέων και καινοτόμων χρήσεων στην πόλη αξιοποιώντας ταυτόχρονα τις υπάρχουσες μπορεί να προσδώσει στην πόλη μια νέα δυναμική και σε βάθος χρόνου να δημιουργηθεί μια πόλη ακόμα πιο ανταγωνιστική».
Στην πρώτη ομάδα έργων μικρής κλίμακας αναφέρεται για παράδειγμα ότι μπορούν να δημιουργηθούν χώροι όπως γήπεδα καλαθοσφαίρισης, ή ποδοσφαίρου 5Χ5, ή χώρων αναρρίχησης, ή γήπεδα αντισφαίρισης, κ.α.. Παίρνοντας ως παράδειγμα στο πάρκο στη γωνία 25ης Μαρτίου με την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου που αποτελεί και την βόρια είσοδο της πόλης και κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας, θα μπορούσε να δημιουργηθεί χώρος skateboard, δραστηριότητα που λείπει από την πόλη. Επίσης στο κτίριο που βρίσκεται επί της οδού Ελ. Βενιζέλου και συνορεύει με το χώρο όπου βρίσκεται η Σχολή των Αξιωματικών Δημοτικής Αστυνομίας, μπορεί να δημιουργηθεί τοίχος αναρρίχησης, δραστηριότητα που δεν υπάρχει σε καμία πόλη της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και θα μπορούσε να αποτελέσει προορισμό αναψυχής και άθλησης όχι μόνο για κατοίκους της πόλης, αλλά και περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας. Αυτές οι δύο παρεμβάσεις σε συνδυασμό με το κολυμβητήριο της πόλης και τις λοιπές αθλητικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην ίδια περιοχή, δημιουργούν ακόμη πιο ολοκληρωμένο αθλητικό κέντρο για την πόλη.
Στη δεύτερη ομάδα των έργων μεγάλης κλίμακας περιλαμβάνονται προτάσεις για τον πολεοδομικό ανασχεδιασμό της πόλης της Πτολεμαΐδας, και κυρίως του κέντρου της. Ο ανασχεδιασμός αυτός περιλαμβάνει προτάσεις για νέες πεζοδρομήσεις, ρύθμιση κίνησης των οχημάτων και διοχέτευσής τους εκτός του κέντρου της πόλης, νέους χώρους στάθμευσης σε διαφορετικά σημεία της πόλης ώστε να εξυπηρετούνται οι πολίτες και οι φιλοξενούμενοι της πόλης, επανεξέταση των χρήσεων στο κέντρο της πόλης και εισαγωγή, ενίσχυση νέων, καινοτόμων και σχεδιαστικό έλεγχο νέων κτιρίων και αποκατάσταση- αναπαλαίωση παλαιών που φέρουν αρχιτεκτονικό και κατασκευαστικό ενδιαφέρον.
Σημειώνεται μάλιστα ότι «η πρότασή μας για πολεοδομικό ανασχεδιασμό της πόλης, εστιάζοντας κυρίως στο κέντρο αυτής, στοχεύει στη δημιουργία μιας πόλης πιο ανθρώπινης που θα προσφέρει άνεση και ποιότητα ζωής και ταυτόχρονα θα στηρίζεται στη βιωσιμότητά της. Οι πεζοδρομήσεις στο κέντρο της πόλης που θα δώσουν τη δυνατότητα να κινηθεί πεζός, με την ταυτόχρονη απομάκρυνση των οχημάτων θα προσδώσει μια πιο ανθρώπινη εικόνα στην πόλη».
Προτεινόμενο νέο δίκτυο πεζοδρόμων αναφέρεται σε πεζοδρομήσεις των κάτωθι οδών:
4 οδός Καπετάν Φούφα από τις οδούς Δημοκρατίας έως Νοσοκομείου,
4 η οδός Πόντου από τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως έως Νοσοκομείου,
4 η οδός Β. Κωνσταντίνου από τις οδούς Δημοκρατίας έως 25ης Μαρτίου,
4 η οδός Παυλίδη Αδαμοπούλου από την οδό 25ης Μαρτίου έως το 1ο Δημοτικό Σχολείο,
4 η οδός Ι. Κονδύλη από το 1ο Δημοτικό Σχολείο έως την οδό Ι. Χρηστίδη
4 η οδός Ι. Χρηστίδη από τις οδούς 25ης Μαρτίου έως Κωνσταντινουπόλεως
4 η οδός Π. Τσαλδάρη από τις οδούς Διαδόχου Παύλου έως 25ης Μαρτίου
4 η οδός Θεμιστοκλή Σοφούλη από τις οδούς Διαδόχου Παύλου έως 25ης Μαρτίου
4 η οδός Διαδόχου Παύλου από τις οδούς Προκοπίδη Κ. έως Κομνηνών
4 η οδός Τραπεζούντος από τις οδούς Διαδόχου Παύλου έως Κομνηνών
4 η οδός Νοσοκομείου από τις οδούς 25ης Μαρτίου έως Πόντου
4 η οδός Β. Σοφίας από τις οδούς Β. Κωνσταντίνου έως Ομήρου
4 η οδός Εθνικής Αντιστάσεως από τις οδούς Β. Κωνσταντίνου έως Ομήρου
4 η πάροδος Μαρτίου.
Προτείνεται επίσης η λεπτομερής καταγραφή και έλεγχος των υπαρχόντων χρήσεων στο κέντρο της πόλης, ώστε να εντοπιστούν οι ελλείψεις χρήσεων και οι πλεονασμοί. «Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί η πληθώρα ίδιων χρήσεων αλλά και θα ενισχυθούν νέες και απαραίτητες για τη λειτουργία της πόλης». Παράλληλα κρίνεται επιβεβλημένη η μελέτη των δυνατοτήτων ανάπτυξης νέων, καινοτόμων ενεργειών στον τριτογενή τομέα. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η ευκαιρία ενίσχυσης της δυναμικής στους τομείς του εμπορίου και των υπηρεσιών».
Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση υφιστάμενων κτηρίων τονίζεται πως «η αξία της κτηριοδομικής κληρονομιάς μιας πόλης είναι πολύ σημαντική και μπορεί να συμβάλλει μελλοντικά στον προσδιορισμό της μορφολογίας, του χαρακτήρα της. Οπότε, ο εντοπισμός των κτιρίων με αρχιτεκτονική αξία, η αποκατάστασή τους και αξιοποίησή τους κρίνεται πολύ σημαντική».
Τέτοια κτήρια αποτελούν οι αποθήκες του Αγροτικού Συνεταιρισμού στη νότια είσοδο της πόλης, που θα μπορούσαν με τον κατάλληλο σχεδιασμό και τις απαραίτητες παρεμβάσεις να μετατραπούν σε ένα εμπορικό κέντρο όπου θα μπορούν να λειτουργούν καταστήματα, γραφεία, ιδιωτικές υπηρεσίες, κ.α..
Άλλα κτήρια που υποδεικνύονται στη μελέτη είναι όπως αυτό στη γωνία των οδών Βασ. Σοφίας και Διαδόχου Παύλου, στη γωνία των οδών Δημοκρατίας και 28ου Συντάγματος, στη γωνία οδών Πόντου και Β. Σοφίας, στο κέντρο της πόλης, στην Εθνικής Αντιστάσεως ένα διώροφο κτίριο με κάποια νεοκλασικά στοιχεία όπως την λευκή γύψινη ζώνη στην όψη και τα στενόμακρα ανοίγματα στον δεύτερο όροφο, ένα από τα παλαιότερα κτίρια της Πτολεμαΐδας στην οδό Ματζούκας, που είναι ίσως το μοναδικό πλίνθινο κτίριο που διασώζεται στην πόλη. Στην οδό 25ης Μαρτίου, στο κέντρο της πόλης, μονοκατοικία εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, με πολύ ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά, το αναπαλαιωμένο νεοκλασικό κτίριο στη νότια είσοδο της πόλης, που κάποτε λειτουργούσε τμήμα του σιδηροδρομικού σταθμού για τη μεταφορά λιπασμάτων από το εργοστάσιο της ΑΕΒΑΛ, το οποίο αν και ανακαινίστηκε παλαιότερα παραμένει αχρησιμοποίητο και είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του, καθώς και το κτίριο που βρίσκεται εντός των αθλητικών εγκαταστάσεων στην οδό Ελ. Βενιζέλου, που μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε χώρο όπου θα στεγάζεται τοίχος αναρρίχησης.
Ρόη ΒΑΣΒΑΤΕΚΗ